Dlaczego palimy znicze?

Każda kultura ma swoje inne obrzędy i tradycje związane z pochówkiem i pielęgnacją wspomnień o Zmarłych. W Polsce przyjęło się zapalanie zniczy na grobie. W sklepach można zakupić różnego rodzaju znicze. Od tradycyjnych szklanych lub plastikowych, po znicze otwarte aż do zniczy solarnych lub elektrycznych. Niezależnie od rodzaju, funkcję pełni jedną — ma symbolizować naszą pamięć o bliskim. Skąd jednak wzięła się tradycja palenia zniczy?

Palenie zniczy — symboliczny ogień

Chociaż na przestrzeni wieków zmieniają się wierzenia dotyczące tego, co dzieje się z duszą po śmierci, to bez zmian pozostaje nasza pamięć o bliskich. Każdy z nas chce dbać o te wspomnienia i wyrażać je w jakiś konkretny sposób. W Polsce takim sposobem jest właśnie palenie zniczy. W innych krajach tradycja palenia zniczy nie jest tak popularna. Zamiast tego rodziny przynoszą kwiaty, tabliczki pamiątkowe, jedzenie, a w niektórych państwach polewa się groby winem.

Skąd ten zwyczaj?

Palenie zniczy wywodzi się jeszcze z pogańskiej tradycji. W trakcie Dziadów rodziny zapalały ogniska na cmentarzach, aby dusze mogły odnaleźć drogę do swoich bliskich. Po wprowadzeniu chrześcijaństwa zwyczaj ten powoli się przekształcił, a ognisko zostało zamienione na świece, których palenie miało symbolizować nadzieję na nowe życie.

Dziady były obchodzone z nocy z 31 października na 1 listopada. Rodziny paliły ogniska na cmentarzach, a następnie w domu szykowały biesiadę, aby ugościć dusze swoich krewnych. Ten model wspominania zmarłych zmienił się wraz z nową religią. Dziady zostały zastąpione przez Wszystkich Świętych. Świętem ustanowionym przez papieża Bonifacego IV w VII wieku. Święto to polegało wyłącznie na kierowaniu modlitw do osób świętych. Zaduszki, czyli święto wszystkich dusz, zostało ustanowione dopiero w X wieku. W Polsce jednak te obrzędy przyjęły się dwieście lat później.

Święto Zmarłych kiedyś i dziś

Zaduszki świętowano jednak inaczej niż współcześnie. Zamiast znanych nam dzisiaj pomników, na cmentarzach były kopczyki. Rodziny nie składały kwiatów i nie dbały z takim zaangażowaniem o mogiły bliskich jak dzisiaj. Zwyczaj ten pojawił się dopiero w okresie międzywojennym. Można więc pokusić się o stwierdzenie, że składanie zniczy, kwiatów i czyszczenie pomników, jakie znamy dzisiaj, to całkiem młoda tradycja. Niezmienna pozostała jednak symbolika ognia i światełka. Chociaż jego znaczenie zmieniło się na przestrzeni wieków, to nadal wyraża to naszą pamięć.